Zaloguj



Licznik odwiedzin

DziśDziś652
WczorajWczoraj756
RazemRazem3331636
Ścieżka przyrodnicza "Kiczera"
Wpisany przez Lucyna Beata Pściuk   
Magurski Park Narodowy znajduje się w środkowej części Beskidu Niskiego, chroni typowy krajobraz dla najniższego pasma górskiego w Karpatach. Jest to park o charakterze leśnym, około 95 % jego powierzchni zajmują lasy, tylko 5 % to łąki, pastwiska i tereny nieistniejących wsi.
Fot. Robert Mosoń Podjęcie na Wysokie

MPN to ostoja zwierzyny, królestwo drapieżników, zarówno ssaków jak i ptaków. To także bogata szata roślinna, na terenie parku występuje 759 gatunków roślin naczyniowych, w tym 70 gatunków chronionych, 18 gatunków storczyków. To także tereny, które przeszły do historii turystyki, stały się swoistą legendą np. cudna dolina Ciechani.
Fot. Robert Mosoń Ciechania
Na terenie MPN wytyczono dwie ścieżki dydaktyczne. Jedną z nich wędrowaliśmy pod okiem pracownika dydaktycznego na szkoleniu. To ścieżka przyrodnicza "Kiczera im. prof. Jana Rafińskiego". Bardzo podobała mi się, wiedzie przez tereny naprawdę interesujące zarówno pod względem przyrodniczym jak i kulturowym.
Fot. Małgorzata Różowicz
Moim zdaniem są na niej miejsca szczególnie warte uwagi, dla mnie to tereny nieistniejącej wsi Żydowskie, piękna łąka mieczykowo-mietlicowa i interesujący punk widokowy. Ścieżka liczy sobie 11 przystanków, ma 2,5 km długości, wiedzie terenami dostępnymi dla nawet niezbyt sprawnych turystów.
Fot. Małgorzata Różowicz
Posiada infrastrukturę szlakowa. MPN wydał interesujący przewodnik po ścieżce, ozdobiony bardzo licznymi fotografiami. Przewodnik cieszący oko można przeglądać, jest w pdf.
http://www.magurskipn.pl/download/data/przewodnik_po.sciez.kiczera.pdf
Fot. Małgorzata Różowicz
Warto kilka słów poświęcić prawie nwymarłejj wsi Żydowskie. Dawna wieś łemkowska była malowniczo położona w dolinie potoku Krempna pod Wysokiem. Powstała na prawie wołoskim na surowym korzeniu, wzmiankowana po raz pierwszy w 1418 r., bardzo powoli rozwijała się.  Prze pewien okres czasu należała do Stadnickich. Leżała na szlaku handlowym wiodącym z Żmigrodu do Bardejowa. W okresie międzywojennym tutejsi Łemkowie przeszli na prawosławie. W dolinie zachowała się krajobraz kulturowy, pozostało kilka kapliczek i zdewastowane obiekty popegerowskie.
Fot. Robert Mosoń Żydowskie
Przystanki
Przystanek 1:
Cmentarz łemkowski w Żydowskim
Przystanek 2:
Łąka mieczykowo-mietlicowa z fragmentem młaki kozłkowo-turzycowej z wełnianką
Przystanek 3:
Roślinność ruderalna
Przystanek 4:
Oczko wodne
Fot. Małgorzata Różowicz
Przystanek 5:
Punkt widokowy
Fot. Robert Mosoń
Przystanek 6:
Przebudowa drzewostanu
Przystanek 7:
Martwe drzewo
Przystanek 8:
Dawna granica rolno - leśna
Przystanek 9:
Buczyna karpacka
Przystanek 10:
Geologia terenu
Przystanek 11:
Polana śródleśna
Fot. Małgorzata Różowicz
"Przystanek 1:
Cmentarz łemkowski w Żydowskim


Do 1945 roku w dolinie potoku Krempna, pomiędzy Żydowską Górą a Wysokim, znajdowała się malowniczo położona wieś ? Żydowskie, przez którą przebiegał szlak handlowy ze Żmigrodu do Bardejowa, Preszowa i Zborowa. Wioskę tę w większości zamieszkiwali Łemkowie1, a także kilka rodzin polskich i jedna żydowska. Ślady ich niedawnej obecności wciąż odnajdujemy w tutejszym krajobrazie. Najbardziej widoczną pamiątką przeszłości jest greckokatolicki cmentarz parafialny.

Ustalenie jego dokładnego zasięgu jest obecnie niemożliwe ze względu na to, że wiele nagrobków uległo całkowitemu zniszczeniu. Jest on podzielony na dwie części bezimiennym potokiem. Nie wiadomo czy kiedyś znajdowały się tu dwa cmentarze, czy tylko jeden, który uległ podziałowi na skutek zmiany nurtu wspomnianego potoku. Zachowało się tu około szesnastu nagrobków, z których kilka można zaliczyć do zabytków miejscowej sztuki kamieniarskiej. Cmentarne pomniki budowano z piaskowca; na płaskich, kamiennych podstawach ustawiano masywne cokoły zwieńczone trójramiennymi krzyżami.Interpretacja apokryficzna (2) wyjaśnia, że dodatkowe przechylone ramię krzyża prawosławnego symbolizuje dwóch łotrów ukrzyżowanych wraz z Chrystusem, z których jeden poszedł do nieba, a drugi do piekła. Jednak bardziej prawdopodobne wydaje się, że jego forma związana jest z osobą świętego Andrzeja. Ten bardzo ważny dla prawosławnych święty poniósł śmierć męczeńską na krzyżu w kształcie litery X, gdyż uważał, że jest niegodny zginąć tak jak Syn Boży. Przechylone ramię krzyża wschodniego byłoby zatem pamiątką męki świętego Andrzeja. W zachowanych postaciach ukrzyżowanego Chrystusa widoczne są wpływy zarówno ikonografii wschodniej jak i zachodniej. Wskazuje na to sposób ułożenia stóp na krzyżu: na zachodzie ukazywano je przybite razem, jednym gwoździem, natomiast na wschodzie osobno. Na większości nagrobków jeszcze dziś można odczytać ruskie napisy, które zostały wyryte bezpośrednio na nagrobku bądź na wmurowanych tabliczkach. Szczególnie interesujący jest cokół z trzema płaskorzeźbami: świętej Barbary, Matki Boskiej i świętego Jana. Do II wojny światowej we wsi istniały cerkwie: grekokatolicka i prawosławna.
Obydwie uległy zniszczeniu podczas wojennej zawieruchy. Jeszcze w latach pięćdziesiątych na terenie cmentarza znajdowały się ruiny drewnianej cerkwi grekokatolickiej z 1828 roku. Do naszych czasów przetrwałojedynie cerkwiskootoczone niskim nasypem z piaskowca, który jest pozostałością po zniszczonym ogrodzeniu świątyni. W jego obrębie znajduje się jeden z nagrobków oraz okrągły kamień, który być może pełnił funkcję chrzcielnicy. W czerwcu cmentarnym zabytkom uroku dodają kwitnące łany chabra miękkowłosego Centaurea mollis. Ta ekspansywna i wytrzymała bylina była popularną rośliną ozdobną nasadzaną przez Łemków w ogródkach i miejscach kultu. Wspomnieniem o Żydowskim jest również kilka zachowanych kapliczek i krzyży oraz stare drzewa owocowe rosnące niegdyś przy każdej łemkowskiej chyży. Możemy je podziwiać wędrując wzdłuż drogi przebiegającej przez nieistniejącą już wioskę. Dodają one niezwykłego uroku pejzażowi tej części Beskidów.

(1)Łemkowie jedna z grup etnicznych zamieszkujących tereny
Karpat Wschodnich.
(2) Apokryfy ludowa interpretacja Biblii."

Fot. Robert Mosoń

« poprzednia   następna »